کانسار مس پورفیری میدوک در بخش شمال غربی مجموعه آتشفشانی-رسوبی دهج-ساردوئیه کرمان (جنوب شرقی کمربند آتشفشانی-نفوذی ارومیه-دختر) و در 42 کیلومتری شمال شرق شهرستان شهربابک واقع شده است. کانسار مس پورفیری میدوک با سن 12.5 میلیون سال، در سنگ های آتشفشانی و آذرآواری ائوسن با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالت و داسیت (مجموعه رازک)، جایگزین شده است. بررسی های سنگ شناسی میکروسکوپی نشان می دهد که این توده از گرانودیوریت، کوارتزدیوریت و دیوریت تشکیل شده است. از نظر کانی شناسی، کانی های وابسته به میدوک پورفیری شامل پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، آمفیبول، بیوتیت و کوارتزند. سریسیت، کلریت، اپیدوت و مگنتیت نیزکانی های ثانویه این مجموعه را شامل می شوند. از نظر ویژگی های ژئوشیمیایی، سنگ های گرانیتوئیدی میدوک پورفیری جزء سری ماگمایی قلیایی و کلسیک قلیایی و از نوع گرانیت های متا تا پرآلومین و I هستند. بررسی های زمین ساختی حاکی از آن است که کانسار مس میدوک دارای ویژگی کانسارهای تشکیل شده در حاشیه قاره ای فعال است. همچنین این بررسی ها نشان می دهد که کانسار مس میدوک در یک محیط زمین ساختی پس از برخورد صفحات ایران مرکزی و عربستان و در مراحل نهایی کوهزایی (رژیم تکتونیکی فشارشی) و پس از اتمام فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس تشکیل و جایگزین شده است.

 نسخه قابل چاپ

باتولیت گرانیتوئیدی نوع S شیرکوه که بخشی از زون ساختاری ایران مرکزی را در جنوب غربی شهرستان یزد تشکیل می دهد، از سه واحد گرانودیوریتی، مونزوگرانیتی و لوکوگرانیتی تشکیل شده است. تغییرات ترکیبی مشاهده شده در پلاژیوکلازها نشان می دهد که گرانودیوریت ها، مذاب های غنی از پلاژیوکلاز های با مراکز کلسیک، مونزوگرانیت های مذاب جدا شده از گرانودیوریت ها و لوکوگرانیت ها مذاب های باقی مانده تاخیری هستند. به طور کلی، همه بیوتیت های مورد بررسی دارای Al^IV بالا هستند (3.2 تا 6.2 اتم بر واحد فرمولی) که از مشخصات شاخص گرانیت های پرآلومین است. گارنت های غنی از آلماندن نیز به انواع گارنت های ماگمایی موجود در توده های نفوذی پرآلومین شباهت دارند. هر دو نوع مسکویت اولیه و ثانویه نیز در گرانیت های شیرکوه دیده می شوند. غالب مونازیت های باتولیت گرانیتی شیرکوه از دو عضو پایانه مونازیت و برابانتیت [CaTh(PO₄)₂] تشکیل شده اند. حضور دانه های همگن شکل دار بزرگ مونازیت فقیر از Th و U همراه با بلورهای ریز برابانتیت درون و در سطح آپاتیت با انواع مونازیت های حاصل از انحلال ناجور آپاتیت طی آناتکسی سنگ های رسوبی-دگرگون همخوانی دارد. محتوای کمتر از 10% هماتیتی که در کانی های کدر همراه با مجموعه بیوتیت±سیلیمانیت در برگرفته شده است به شرایط احیایی اعمال شده از یک خاستگاه رسوبی دارای گرافیت وابسته است. با توجه به مجموعه کانی های موجود در باتولیت شیرکوه، حضور بیوتیت های رستیتی و نیز دمای تشکیل گرانیت یاد شده (به طور متوسط 820 درجه سانتی گراد) که بر اساس دمای اشباع شده از زیرکن بدست آمده است می توان ادعا کرد که گرانیت یاد شده از ذوب بخشی بیوتیت در دمای در حدود 750 تا 850 درجه سانتی گراد به وجود آمده است.

 نسخه قابل چاپ